فن آوری

MiG-29 در مقابل F-16: نحوه مقایسه دو جت جنگنده

تصاویر Vanderwolf/Getty Images
توسط جک پیکونه/۳۰ دسامبر ۲۰۲۳، ساعت ۳:۱۵ بعد از ظهر EST

نیروهای مسلح اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحده تلاش های گسترده ای برای تکامل و مدرن شدن در طول جنگ سرد انجام دادند زیرا هر دو طرف به دنبال حفظ برتری هوایی بودند. در واقع، منابع زیادی صرف این تلاش ها شد که برخی از آنها بهترین جت های جنگنده در طول جنگ سرد ساخته شدند. دو نتیجه از این مسابقه تسلیحاتی آیرودینامیکی، میگ-۲۹ و اف-۱۶ بود – هر دو جت جنگنده تقریباً در یک زمان توسعه یافتند، اما با این وجود تفاوت های کلیدی زیادی داشتند.

Mikoyan MiG-29 پس از توسعه توسط اتحاد جماهیر شوروی در دهه ۱۹۷۰، جانشین MiG-17 و سایر جت های جنگنده اولیه شد. در اصل برای نبردهای هوا به هوا طراحی شده بود و چابکی و قابلیت مانور در هسته آن وجود داشت، اگرچه بعداً برای طیف وسیع تری از ماموریت ها تغییر و ارتقا یافت. از سوی دیگر، F-16 از ابتدا به گونه ای طراحی شده بود که یک جنگنده چند منظوره برای نیروی هوایی ایالات متحده باشد. طراحی F-16 یکی از بزرگترین جت های جنگنده تمام دوراندرس‌هایی را که از جنگ ویتنام آموخته بود و از تمایل به جنگنده‌های سبک وزن و کارآمد ناشی می‌شد، گنجاند.

شباهت ها و تفاوت هایی بین MiG-29 و F-16 در تمام جنبه ها از جمله طراحی، عملکرد، سیستم های تسلیحاتی، پارامترهای ماموریت و تاریخچه هواپیما وجود دارد. در اینجا نحوه مقایسه این دو جت جنگنده آمده است.

اتحاد جماهیر شوروی میگ ۲۹ را طراحی کرد، اما تنها کشوری نبود که با آن پرواز کرد

هریستو روسف / گتی ایماژ

در نتیجه اتحاد جماهیر شوروی برای افزودن جنگنده های سبک وزن پیشرفته به نیروی هوایی خود، Mikoyan MiG-29 در اوایل دهه ۱۹۷۰ توسعه یافت. پس از انجام اولین پرواز آزمایشی رسمی آن در ۶ اکتبر ۱۹۷۷، شوروی مشتاق به کارگیری جت جنگنده جدید بود. هنگامی که اولین هواپیمای آماده ماموریت در سال ۱۹۸۲ از خط مونتاژ خارج شد، MiG-29 هنوز در حال انجام آزمایشات پروازی بود.

در حالی که پیشرفت‌ها و ارتقاهای فنی در چند دهه گذشته در MiG-29 گنجانده شده است، طراحی قابل اعتمادی دارد و هنوز در خدمت است. اتحاد جماهیر شوروی پس از ساخت هواپیما برای نیروهای مسلح خود در دهه ۱۹۸۰، صادرات میگ ۲۹ را به متحدان خود نیز از جمله لهستان و بلاروس آغاز کرد. با این حال، این میگ‌های صادراتی بدون برخی ویژگی‌های پیشرفته از جمله توانایی استفاده از سلاح‌های هسته‌ای طراحی شدند.

بیش از ۳۰ کشور میگ ۲۹ را به عنوان بخشی از نیروهای مسلح خود مستقر کرده اند و این جت هنوز برای بسیاری از کشورها از جمله هند، اوکراین، آلمان، پرو، ایران، کره شمالی و البته روسیه در خدمت است. از حدود ۱۶۰۰ فروند MiG-29 که در حال حاضر در سراسر جهان فعال هستند، حدود ۶۰۰ فروند در نیروی هوایی روسیه در خدمت هستند.

F-16 در دوران جنگ سرد متولد شد و در حال حاضر در اوکراین مستقر است

مایکل دی وان/گتی ایماژ

F-16 فایتینگ فالکون توسط جنرال داینامیکس ساخته شد که اکنون لاکهید مارتین است. زمانی که ایالات متحده به دنبال افزودن ناوگانی از جت های جنگنده نسبتاً ارزان و آسان بود که بتواند در برابر سایر هواپیماهای دشمن دفاع کند و آنها را از بین ببرد، به وجود آمد، اگرچه پارامترهای مأموریت آن به زودی به طیف وسیع تری از کاربردها گسترش یافت. ساخت F-16 اصلی تنها ۱۴٫۶ میلیون دلار هزینه داشت که هدف نیروی هوایی برای تولید انبوه جت ارزان قیمت بود. اولین پرواز آن – که از پایگاه نیروی هوایی ادواردز در ۲ فوریه ۱۹۷۴ انجام شد – ۹۰ دقیقه به طول انجامید. سه روز بعد، F-16 اولین پرواز مافوق صوت خود را انجام داد.

تا زمانی که F-16A در اواخر سال ۱۹۷۶ تولید کامل خود را آغاز کرد، تغییرات متعددی در طراحی آن ایجاد شد تا با نیازهای ارتش ایالات متحده مطابقت داشته باشد، از جمله افزایش سطح بال و رادار بزرگتر دماغه برای رادارهای پیشرفته تر. چندین متحد ایالات متحده بلافاصله ابراز علاقه کردند که F-16 را نیز به زرادخانه خود اضافه کنند و این جت به سرعت توسط کشورهایی از جمله نروژ، بلژیک، دانمارک و هلند مورد استفاده قرار گرفت.

تا سال ۲۰۱۰، بیش از ۴۵۰۰ فروند F-16 توسط لاکهید مارتین به ایالات متحده و سایر کشورها تحویل داده شد و بیش از دوجین کشور در حال حاضر از این جت استفاده می کنند، از جمله مصر، یونان، اندونزی، تایوان، اسرائیل، کره جنوبی، لهستان و … ایالات متحده. از زمان تهاجم روسیه در سال ۲۰۲۲، اوکراین چندین فروند F-16 را نیز به نیروی هوایی خود اضافه کرده است.

F-16 کوچکتر از MiG-29 است اما نمی تواند به این ارتفاع پرواز کند

شعیب احمد جان/ شاتراستاک

هر دو جت جنگنده قادر به حملات هسته ای هستند

ID1974/Shutterstock

در طول اوج جنگ سرد، شوروی و آمریکایی‌ها مطمئن شدند که جت‌های جنگنده جدیدشان ضربات زیادی خواهند داشت – و هنوز هم این کار را می‌کنند. MiG-29 برای نبردهای کوتاه برد با هواپیماهای دیگر طراحی شده است و بر این اساس مجهز شده است و میزبان هفت نقطه سخت تسلیحات خارجی مختلف است. وقتی صحبت از موشک های هوا به هوا به میان می آید، این جت جنگنده می تواند تا ۶ موشک R-73 و R-60 و حداکثر دو موشک R-27 را حمل کند – که دومی سلاح های میان برد هستند، در حالی که R-73 و R-60 کوتاه برد هستند.

چهار غلاف از راکت های هدایت نشده (S-5، S-8 و S-24) و بمب های هوایی که می توانند تا ۳۰۰۰ کیلوگرم وزن داشته باشند، زرادخانه MiG-29 را به همراه یک تفنگ هواپیمای ۳۰ میلی متری داخلی با ۱۵۰ گلوله تشکیل می دهند. این سلاح ها نه تنها کشنده هستند، بلکه به لطف رادار N-019، فاصله یاب لیزری، حسگر جستجو و ردیابی فروسرخ و تعیین کننده هدف روی کلاه ایمنی هواپیما می توانند بسیار دقیق باشند. علاوه بر این، موشک‌های R-27 از هدایت راداری استفاده می‌کنند و می‌توانند اهداف را در ارتفاعات بین ۰٫۰۲ تا ۲۷ کیلومتر با سرعت ۳۵۰۰ کیلومتر در ساعت رهگیری کنند.

F-16 برای نبرد در شرایط مختلف آب و هوایی طراحی شده است و می تواند با حداکثر شش موشک هوا به هوا از جمله AIM-9 Sidewinders و AIM-120 AMRAAM مسلح شود. علاوه بر این، می توان تا ۵۰۰ گلوله برای یک توپ ۲۰ میلی متری هواپیمای M61A1 خود تهیه کرد. هر دو میگ ۲۹ و اف ۱۶ می توانند به سلاح هسته ای مجهز شوند. میگ ۱۹ به سلاح های هسته ای تاکتیکی با قدرت انفجار تا ۳۰ کیلوتن مجهز شده است. F-16 می تواند اکثر تسلیحات هوا به سطح در زرادخانه نیروی هوایی ایالات متحده از جمله بمب های هسته ای را حمل کند.

سیر تکاملی MiG-29 و F-16

تصاویر VanderWolf/Shutterstock

مدت کوتاهی پس از آغاز تولید کامل MiG-29، یک نوع دو صندلی برای آموزش طراحی شد. MiG-29UB یک کابین خلبان پشت سر هم داشت و اولین بار در ۲۹ آوریل ۱۹۸۱ پرواز کرد. جنگنده تاکتیکی MiG-29، که تولید آن در سال ۱۹۸۶ آغاز شد، به دلیل بالا بودن ستون فقرات بدنه که می‌توانست سوخت اضافی را ذخیره کند، به نام قوز پشت یا Fatback نیز شناخته می‌شود. برد جنگنده را افزایش دهید. همچنین به یک مجموعه پیشرفته (در آن زمان) اندازه گیری شمارنده الکترونیکی (ECM) مجهز بود. پیشرفت‌هایی در MiG-29 در طول عمر آن گنجانده شده است، از جمله سیستم‌های رادار و هدف‌گیری ارتقا یافته، پیشرفت‌های کنترل پرواز، و افزایش حداکثر وزن برخاست آن که به MiG-29 اجازه می‌دهد تا تسلیحات بیشتری را حمل کند.

مانند MiG-29، انواع دو سرنشین F-16 برای تمرینات آموزشی ساخته شده است. همچنین، مانند سابق، F-16 شاهد ارتقاء رادار، تسلیحات و سیستم های هدف گیری خود بوده است که به آن اجازه می دهد در هر شرایط آب و هوایی عملکرد تحسین برانگیزی داشته باشد. F-16 هنوز هم به طور گسترده در خدمات مورد استفاده قرار می گیرد، اما حتی تا به امروز هنوز در حال اصلاح و ارتقا است. در نهایت، هر دو جت جنگنده احتمالا توسط هواپیماهای جانشین منسوخ خواهند شد. به عنوان مثال، MiG-41 قرار است تبدیل شود سریع ترین هواپیمای تاریخ و می تواند ۵ ماخ باشد.

F-16 احتمالاً در برخی مواقع با F-35 جایگزین می شود. مانند نسل قبلی خود، F-35 به گونه ای طراحی شده است که یک جنگنده چند منظوره همه کاره باشد – در مورد سرعت، رادارگریزی و تسلیحات به روز رسانی های قابل توجهی دارد. به برجسته شدن آن کمک کنید به عنوان یک جت جنگنده نسل بعدی با این حال، در حال حاضر، F-16 (و MiG-29) به جایی نمی‌روند و همچنان در آسمان بسیاری از کشورها و مناطق درگیری گشت‌زنی می‌کنند.