مطالعه جدیدی نشان می‌دهد که دیابت نوع ۲ ممکن است باعث تغییراتی در مغز شود که مشابه مراحل اولیه بیماری آلزایمر است. پژوهشگران دانشگاه نوادا در لاس‌وگاس (UNLV) به بررسی ارتباط بین سطح بالای قند خون و کارکرد بخشی از مغز به‌نام «قشر کمربندی قدامی» (ACC) پرداخته‌اند. این بخش از مغز نقش اساسی در پردازش پاداش، حافظه، انگیزه و تصمیم‌گیری ایفا می‌کند. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که دیابت عملکرد این ناحیه را تضعیف کرده و منجر به بروز اختلالاتی می‌شود که شباهت زیادی به تغییرات اولیه در مغز بیماران آلزایمری دارد.
دیابت یک بیماری متابولیکی است که موجب افزایش قند خون و اختلال در عملکرد انسولین می‌شود. تحقیقات قبلی نشان داده‌اند که افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های عصبی و روانی مانند آلزایمر هستند. آمارها حاکی از آن است که احتمال ابتلا به آلزایمر در افراد دیابتی ۶۵ درصد بیشتر از سایرین است، اما مکانیسم دقیق این ارتباط تاکنون به‌خوبی شناخته نشده بود.
در این پژوهش، که نتایج آن در مجله «علوم اعصاب» منتشر شده است، مشخص شد که دیابت با تضعیف عملکرد قشر کمربندی قدامی، تأثیر مستقیمی بر فرایندهای شناختی مانند پردازش پاداش و حافظه دارد. این اختلالات باعث بروز مشکلاتی شبیه به مراحل اولیه آلزایمر می‌شود و می‌تواند به کاهش توانایی یادآوری تجربیات لذت‌بخش منجر شود.
محققان برای درک بهتر این ارتباط، رفتار و فعالیت مغزی موش‌های مبتلا به دیابت را مورد بررسی قرار دادند. یافته‌های آنها در وهله اول نشان داد که انتظار برای دریافت پاداش (مانند یک خوراکی شیرین) در موش‌های دیابتی شدیدتر از موش‌های سالم بود. آنها همچنین دریافتند پس از دریافت پاداش، موش‌های سالم مکث کرده و از آن لذت می‌بردند، اما موش‌های دیابتی به‌سرعت به دنبال دریافت پاداش بعدی بودند.
این یافته‌ها نشان می‌دهد که دیابت موجب ضعف در پردازش پاداش توسط مغز می‌شود. این اختلال می‌تواند منجر به کاهش لذت از تجربیات مثبت و افزایش رفتارهای جبرانی مانند پرخوری یا رفتارهای تکانشی شود. به‌عبارت‌دیگر، مغز افراد دیابتی به‌درستی پاداش‌ها را پردازش نمی‌کند و نمی‌تواند تجربیات مثبت را در حافظه نگه دارد.
در ادامه این تحقیق، دانشمندان دریافتند که علت اصلی این تغییرات، ضعف در ارتباط بین هیپوکامپ (ناحیه‌ای از مغز که مسئول حافظه و مکان‌یابی است) و قشر کمربندی قدامی (ACC) است.
در شرایط عادی، هیپوکامپ و ACC با همکاری یکدیگر اطلاعات مربوط به موقعیت مکانی، فعالیت‌های در حال انجام و پاداش‌های دریافت‌شده را پردازش می‌کنند. این ارتباط به مغز کمک می‌کند که تجربیات خوشایند را به‌درستی ثبت کند و به‌خاطر بسپارد. اما در افراد مبتلا به دیابت، به دلیل سطح بالای قند خون، این ارتباط دچار اختلال شده و در نتیجه، فرد ممکن است کمتر از لذت‌های روزمره بهره ببرد و حتی دچار افسردگی شود.
ازآنجایی‌که مسیر ارتباطی بین هیپوکامپ و ACC در مراحل اولیه آلزایمر نیز آسیب می‌بیند، این تحقیق نشان می‌دهد که دیابت می‌تواند یکی از عوامل مهم در تسریع روند آلزایمر باشد. این موضوع می‌تواند توضیح دهد که چرا افراد دیابتی بیشتر در معرض ابتلا به بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر قرار دارند.
این پژوهش بر اهمیت مدیریت سطح قند خون از طریق رژیم غذایی سالم و فعالیت بدنی تأکید دارد. ازآنجایی‌که ۹۰ درصد موارد دیابت نوع ۲ ناشی از سبک زندگی ناسالم است، تغییر در شیوه زندگی می‌تواند از آسیب‌های عصبی و شناختی جلوگیری کند.
باتوجه‌به اینکه ACC در تنظیم حالات روحی و بیماری‌هایی مانند افسردگی نقش دارد، یافته‌های این مطالعه می‌توانند به پیداکردن اهداف درمانی جدید برای افسردگی و مشکلات شناختی مرتبط با دیابت کمک کنند.
منبع: https://digiato.com/health/study-unlocks-how-diabetes-distorts-memory-and-reward-processing